الفبای جهش تولید حمایت از تولید داخلی - بخش پایانی
گالیا توانگر
هرچه حمایت مردم و دولت از کالای ایرانی بیشتر شود، مطمئناً اثرش را در بخش مختلف اقتصادی و همین‌طور قیمت تمام‌شده تولید محصول شاهد خواهیم بود. امروز هیچ گامی حیاتی‌تر از حمایت از تولید داخل در میدان جهاد اقتصادی نیست. این مسئله را نباید کوچک شمرد. با خرید هر وسیله غیرایرانی که مشابه آن در داخل کشور وجود دارد، در حقیقت یک موقعیت شغلی از بین می‌رود. شاید این آینده فرزند خود شما بوده باشد. البته از سوی دیگر انتظار می‌رود که با برنامه‌ریزی و حمایت همه‌جانبه از هزینه‌های تولید کسر و بر کیفیت محصول افزوده گردد. بی‌شک مؤثرترین راه تبلیغ کالای ایرانی افزودن کیفیت آن است.
مرکز آمار ایران اعلام کرده است: اسفندماه ۱۴۰۲، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در دوازده‌ماهه منتهی به این ماه نسبت به دوره مشابه در سال قبل، ۲۹.۹ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل (۳۰.۴ درصد)، ۰.۵ واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به‌ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در دوازده ماه منتهی به اسفندماه ۱۴۰۲ نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۲۹.۹ درصد افزایش دارد. در این ماه بیشترین تورم سالانه با ۶۹.۵ درصد مربوط به گروه ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی نشده در جای دیگر و کمترین تورم سالانه با ۱۷.۵ درصد مربوط به گروه ساخت کاغذ و محصولات کاغذی است.
ستاد تسهیل و رفع موانع تولید به دنبال اثرگذاری
دبیرکل مجمع کارآفرینان ایران با اشاره به اثرگذاری ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در حمایت از بخش تولید، بر همکاری این انجمن با ستاد تسهیل تأکید کرد.
حمیدرضا غزنوی، دبیرکل مجمع کارآفرینان ایران میگوید: «به دلیل تأثیرگذاری باید به پیشران‌های مولد توجه ویژه‌ای شود و حتی خط سبزی برای آنها طراحی شود.»
وی می‌افزاید: «فقدان سند سیاست صنعتی در کشور یکی از چالش‌های مهم تولید است و بدون شک عدم توجه به مزیت‌های رقابتی و گسترش آن در اقتصاد کشور و استفاده از مزیت‌های فعالیت پیشران‌های اقتصادی در داخل و خارج از کشور، ناشی از بی‌توجهی به سیاست‌های صنعتی در کشور است.»
دبیرکل مجمع کارآفرینان ایران تأکید دارد: «مجمع کارآفرینان ایران در سطح کارشناسی همواره آماده همکاری با ستاد تسهیل و رفع موانع تولید کشور است.»
غزنوی با پیشنهاد برگزاری جلسات ستاد تسهیل و رفع موانع تولید درباره پیشران‌های مولد بخش خصوصی در مجمع کارآفرینان ایران، میگوید: «همه اعضای مجمع کارآفرینان ایران ۱۰۰ درصد از بخش خصوصی هستند. درواقع ما یک نهاد واسطه‌گر هستیم که با همزبانی بیشتر می‌توانیم بسیاری از چالش‌ها را از بین ببریم.
آقاعلیخانی، رئیس ستاد تسهیل و رفع موانع تولید نیز با بیان اینکه مشکلات و چالش‌های بخش خصوصی باید با خود بخش خصوصی حل‌وفصل شود، میگوید: «این ستاد به دنبال اثرگذاری در اقتصاد و تولید از طریق بخش خصوصی است.»
رئیس ستاد تسهیل و رفع موانع تولید با تأکید بر اینکه برخی از قوانین و مقررات مضر تولید است، می‌افزاید: «ستاد تسهیل با جایگاه ویژه قانونی، قدرت و توان مقابله با مقررات و قوانین دست‌وپاگیر را دارد، لذا اگر مجمع کارآفرینان ایران به طور مثال ده چالش تولید را روی میز بگذارد ما آماده پرداخت به آنها با هدف رفع چالش‌ها هستیم.»
وی با اشاره به اینکه ساختار و شرایط فعلی کشور منجر به جهش تولید نخواهد شد و نمی‌توان فقط بخش خصوصی را در این باره مخاطب قرارداد، میگوید: «بسیاری از مشکلات و چالش‌های تولید در بخش‌های دولتی متمرکز شده است و به همین خاطر، همواره به‌جای رفع چالش به چالش‌های موجود افزوده می‌شود.»
مشارکت مردمی تضمین‌کننده امنیت غذایی کشور
هامان هاشمی، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران میگوید: «نامگذاری امسال به «جهش تولید با مشارکت مردمی» میتواند تضمین‌کننده افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی کشور شود. سال ۱۴۰۳ با شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» آغاز شد، اما وجه تمایز این شعار با سال‌های پیشین تأکید بر مشارکت مردمی در تولید و پیشبرد امور اقتصادی کشور است.»
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه شعار سال ۱۴۰۳ همانند یک دهه گذشته حول محور اقتصادی نامگذاری شده است، اظهار می‌دارد: «پیام نامگذاری سال جهش تولید با مشارکت مردمی در سنوات گذشته در قانون اساسی بر مبنای اصل ۴۴ قانون اساسی درباره واگذاری کارها به بخش خصوصی رضایت کافی مقام معظم رهبری را جلب نکرده است که امسال قرار است این مهم با مشارکت مردمی محقق شود.»
وی می‌افزاید: «طبق قانون یکی از موضوعات مهم کوچک کردن دولت و کاهش هزینه‌های جاری دولت است که در نهایت باعث سرعت و چابکی بیشتر آن شود و بتواند به عنوان بالاترین رکن اجرائی کشور به‌عنوان کارهای نظارتی و ریل‌گذاری و تمرکز بر کارهای صحیح داشته باشد.»
وی بر این باور است که یکی از علل نامگذاری سال ۱۴۰۳ با شعار جهش تولید با مشارکت مردمی تلنگر مجددی به همه مدیران دولتی برای واگذاری موضوعات هم در حوزه تصمیم‌سازی در جایگاه مشورتی و هم در حوزه اجرائی با واگذاری اموری که قابلیت اجرا با بخش خصوصی دیده شده است، را دارد.
هاشمی تصریح می‌کند: «با فرض اینکه برخی موضوعات امنیتی را کنار بگذارید، در سایر مباحث که ریشه اقتصادی دارند بخش خصوصی همیشه نقش‌آفرینی داشته و دارد و باعث شده که دولت علاوه‌بر کاهش هزینه‌ها به وظیفه اصلی خود یعنی نظارت بر اجرای امور توجه بیشتری داشته باشد.»
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران در تکمیل صحبت‌هایش میگوید: «در سال‌های گذشته شاهد این بودیم که بخش تأکیدی شعارهای سال مبتنی بر موضوعات اقتصادی بوده که امسال جهش تولید علاوه بر کارآفرینی بیشتر، نقش‌آفرینی بیشتر کالاهای ایرانی در بازار داخلی و خارجی را در پی خواهد داشت حال این موضوع با پیوند مشارکت مردمی اتفاق میمون و مبارکی است که میتواند اتفاقات ارزنده‌ای را منجر شود.
این مهم بازمی‌گردد به اینکه مدیران ما چقدر سعی در اجرای صحیح تصمیم‌گیری‌ها داشته باشند که امیدواریم با تصمیم‌هایی که در بدنه دولت و لایه‌های پایین‌تر اجرا صورت می‌گیرد شاهد آن باشیم که بتوانیم اتفاقات بهتری را برای توسعه اقتصادی کشور رقم بزنیم.
کمیسیون کشاورزی اتاق ایران آمادگی دارد، در کنار وزارت جهاد کشاورزی برای رفع موانع تولید، افزایش بودجه و رشد تولیدات کشاورزی داخلی، نقش مشورتی خود را در کنار دولت داشته باشد.»
تأمین مواد اولیه مسئله مهم واحدهای اقتصادی
آرمان خالقی، قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت و عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی میگوید: «جهش به معنای تغییر افزایش سطح تولید نسبت به نقطه شروع است و اگر این اتفاق رخ دهد تولید نیازمند محلی برای عرضه است. با بررسی شرایط کلی صنعت و اقتصاد درمی‌‌‌یابیم که اگر صاحب بنگاه بخواهد تمام ظرفیت تولید را به کار بگیرد، این امر دشوار نیست، اما باید پیش‌زمینه‌‌‌های لازم برای تولید بیشتر فراهم شود. اگر بنگاه با ظرفیت‌‌‌های فعلی به صورت دو شیفت تولید انجام دهد، در بخش تقاضا چالش به‌وجود خواهد آمد، زیرا قدرت خرید مردم به نسبت کم است و تنها در بخش‌‌‌هایی از صنعت درباره حجم عرضه نگرانی کمتر است که در آن بخش‌‌‌ها کالا تولید نشود و وارداتی نیز نداشته باشیم.»
عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اهمیت بهبود فضای دیپلماسی کشور و رسیدن به بازارهای فرامرزی میگوید: «یکی از مسائل مهم واحدهای اقتصادی در تأمین مواد اولیه و داشتن میزان نقدینگی مطلوب است. به دلیل وجود تورم تسهیلات باید منطقی و به مقدار کافی به بنگاه‌‌‌ها اعطا شود.»
علیرضا محمدی دانیالی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع لوازم‌خانگی و عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران میگوید: «جهش یعنی تولید با شتاب بیشتر، در دهه ۹۰ اندازه رشد اقتصادی حدود صفر درصد برآورد شد که در سال‌های اخیر این رقم به حدود ۳ درصد رسیده است.»
این فعال بخش خصوصی معتقد است در شرایط کنونی جهش اقتصادی میتواند رسیدن به ۱۰ درصد در شاخص رشد اقتصادی باشد. دانیالی می‌افزاید: «جهش تولید امری ممکن است، ولی الزامات و زیرساخت‌‌‌هایی برای تحقق بخشیدن به آن لازم است.»
به گفته این فعال اقتصادی، اقتصاد برای رسیدن به پیشرفتی که رهبری تأکید داشتند، راهی ندارد جز اینکه فضا را برای بخش خصوصی و مردم فراهم کند. همچنین یکی از دغدغه‌‌‌های اصلی مردم و سرمایه‌گذار بخش خصوصی امنیت سرمایه است.
رفع موانع مشارکت مردم در بخش تولید
کیوان کاشفی، عضو هیئت‌رئیسه اتاق ایران، درباره شرایط تحقق شعار سال و جهش تولید میگوید: «رهبر معظم انقلاب در سخنانی که در سال‌تحویل انجام دادند، اشاره کردند که شعار سال را پس از مشورت با کارشناسان انتخاب کرده‌‌‌اند. او ادامه می‌دهد: این شعار دو بخش دارد. بخش نخست برای مردم خیلی غریب نیست و ایشان در سال‌های پیش نیز بر آن تأکیدات فراوانی داشته‌‌‌اند. از منظر اقتصادی نیز هنگامی که تولید بالا می‌رود، ثروت و رفاه حاصل می‌شود و این مسئله قطعی است.»
این عضو هیئت‌رئیسه اتاق ایران ادامه می‌دهد: «اما بخش دوم؛ یعنی مشارکت مردمی، جدید و وجه متمایز شعار امسال است. به نظر می‌رسد چندان به این بخش دوم پرداخته نشده است و مبانی آن باید مشخص‌‌‌تر شود.»
وی در ادامه میگوید: «بالاخره باید مشخص شود وقتی از مشارکت مردمی سخن می‌‌‌گوییم، منظور ما بخش خصوصی است و هنگامی که از فعالیت بخش خصوصی سخن می‌‌‌گوییم، یعنی بخش خصوصی به حیطه تولید وارد می‌شود، رأس این هرم یک شخص قرار دارد و تا پایین هرم تولید از مدیران تا کارشناسان و کارگران در چرخه تولید قرار دارند و در فعالیت تولیدی مشارکت می‌کنند.»
کاشفی در تکمیل صحبت‌هایش میگوید: «با این شرایط اقدامات بیشتری برای تحقق مشارکت مردمی لازم است. هم باید بر شیوه‌‌‌هایی که مشارکت مردمی را تقویت می‌کنند تمرکز کرده و هم اینکه بر اصلی‌‌‌ترین مفاد آن تمرکز کنند و باید از حرکت‌‌‌های متفرقه پرهیز شود.»
او درباره نمونه زمینه‌‌‌های مشارکت مردمی در بازار توضیح می‌دهد: «از طریق بورس سرمایه مردمی جذب می‌شود و به سمت فعالیت تولیدی می‌رود. بخش تعاون دیگر عرصه جذب مشارکت مردمی است که البته این بخش در ایران هیچ‌گاه خیلی قوی نشد و باید امسال به آن بیشتر پرداخته شود. اما در نهایت همان تعیین حوزه و حدود مشارکت مردمی اولین کاری است که باید نهائی شود.»
امیرحسن کاوه، فعال اقتصادی میگوید: «یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در زمینه تولید وجود دارد عطف بماسبق شدن قوانین و مقررات است که باعث می‌شود تولیدکننده سرگردان شود. از همین رو نیاز ما در بخش تولید این است که مسائل سنواتی تولیدکنندگان بر اساس قوانین امروز بررسی نشود، بلکه بر اساس قانون همان روز در برابر آن اقدام شود.»
این فعال اقتصادی ادامه می‌دهد: «قانون، مقرره و دستورالعمل‌‌‌هایی که در زمینه مسائل ارزی و ترخیص گمرکی و نظایر آن وجود دارد باید ذکر شود که من‌بعد چنین‌وچنان است تا قدرت بازگشت به عقب و عطف بماسبق شدن را بگیرد.»
وی تأکید می‌کند: «بسیاری از تولیدکنندگان گرفتار پرونده‌‌‌هایی هستند که مربوط به چند سال گذشته است. همچنین بسیاری از تولیدکنندگان بابت مسائلی که مربوط به ناآشنایی با مسائل حقوقی یا حتی یک اشتباه ساده بوده است، گرفتار هستند. پیشنهاد می‌شود یک کمیته جهش تولید با محوریت حل کردن پرونده‌‌‌های سنواتی به عنوان یکی از مشکلات اساسی تولید در کشور تشکیل شود.»